Zasada zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikająca z art. 2 Konstytucji RP, nakłada na organy władzy publicznej obowiązek działania w sposób rzetelny, przewidywalny i zapewniający jednostce bezpieczeństwo prawne. Jej rozwinięciem na gruncie postępowania administracyjnego jest art. 8 § 1–2 k.p.a., który nakazuje prowadzić postępowanie w sposób budzący zaufanie obywateli do władzy publicznej.
Tymczasem ustawowe uprawnienia ZUS do ponownej oceny i uchylania prawomocnych decyzji w sprawach ubezpieczeń społecznych – nawet po upływie wielu lat i to tylko na podstawie zmienionej oceny sytuacji faktycznej – w praktyce naruszają konstytucyjne standardy państwa prawnego. W szczególności pozostają one w sprzeczności z zasadą pewności i stabilności prawa. Takie też stanowisko zajął już między innymi Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 13 listopada 2012 r., sygn. K 5/11, jednoznacznie stwierdzając, że przepis art. 114 ust. 1a ustawy o FUS, dający ZUS nieograniczoną w czasie możliwość weryfikacji decyzji przyznających świadczenia, narusza zasadę ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. TK podkreślił, iż obywatel ma prawo oczekiwać stabilności decyzji organu rentowego, a ingerencja po wielu latach w utrwalone stosunki prawne godzi w pewność prawa i bezpieczeństwo obywateli.
Pomimo tego orzeczenia, praktyka ZUS znajdująca niestety oparcie w aktualnie obowiązującej ustawie, polegająca na arbitralnym cofnięciu decyzji w oparciu o subiektywną ocenę lub nową interpretację przepisów – bez istotnej zmiany stanu faktycznego – pozostaje rażąco sprzeczna z konstytucyjnymi zasadami demokratycznego państwa prawnego. Takie działania mogą być postrzegane jako nadużycie władzy publicznej, naruszające nie tylko art. 2 Konstytucji RP i art. 8 k.p.a., ale również zasadę proporcjonalności. W konsekwencji, obecny zakres uprawnień ustawowych ZUS do weryfikacji decyzji – bez wyraźnego ograniczenia czasowego i materialnego – powinien zostać jak najszybciej zmieniony poprzez nowelizację prawa.
Tyle z punktu widzenia prawa, z punktu widzenia człowieka podkreślić należy, że takie zachowanie ZUS jest nieludzkie i jest sprawcą wielkich rodzinnych tragedii, a to przecież organy państwa powinny chronić obywateli przed krzywdą i niesprawiedliwością.